امگا ۳
اسیدهای چرب به دو گروه اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع تقسیم میشوند. اسیدهای چرب غیر اشباع ضروری هستند که بدن قادر به ساخت آنها نمی باشد و حتما باید از طریق رژیم غذایی یا مکمل دریافت شوند. توجه دانشمندان زمانی به خواص اسیدهای چرب امگا۳ جلب شد که بررسی برروی اسکیموها نشان داد با وجود مقادیر بالای مصرف چربی ها ی حیوانی اشباع حیوانی، میزان بروز بیماریهای قلبی در آنها کمتر از سایر نقاط دنیاست. دلیل این مساله مصرف ماهیها و غذاهای دریایی است که غنیترین منبع اسیدهای چرب امگا۳ هستند..
اثر امگا ۳ بر عوامل خطر بیماریهای قلب و عروق:
-چربیهای خون:
مکملهای روغن ماهی میتوانند کلسترول خوب (HDL) را نیز تا حد متوسطی افزایش دهند. همچنین میتوانند میزان تولید پیش ساز کلسترول بد (LDL) را نیز کاهش دهند. روغن ماهی میزان کلسترول بد را افزایش میدهد که این امر مربوط به افزایش اندازه ذرات LDL است اما تعداد ذرات افزایش نمییابد.
فشارخون و مقاومت عروق سیستمیک :
روغن ماهی میزان تولید اکسید نیتریک را افزایش داده و فعالیت عروق را تنظیم میکند. اکسید نیتریک انقباض عروقی ناشی از نوراپی نفرین و آنژیوتانسین ۲ را تخفیف داده و ظرفیت پذیرش عروق را بهبود میبخشد و باعث انبساط عروق میشود.
ضربان قلب:
میزان تقریبا mg/d ۳۰۰ از EPA و DHA می تواند سرعت ضربان قلب را کاهش دهد. افزایش ضربان قلب با احتمال مرگ ناشی از CHD و مرگ ناگهانی قلبی ارتباط دارد و روغن ماهی میتواند با کاهش سرعت ضربان قلب میزان این احتمالات را کاهش دهد.
آثار دیگری نیز از روغن ماهی و امگا ۳ دیده شده که به صورت خلاصه به آنها اشاره می گردد:
۱- اثر مفید امگا۳ بر کاهش تری گلیسیرید، افزایش HDL، افزایش اندازه ذراتLDL، کاهش فشارخون و کاهش التهاب بسیار چشمگیرتر از اثری است که امگا۳ بر متابولیسم گلوکز دارد یعنی امگا ۳ اثر زیادی بر کنترل قند خون ندارد.
۲- امگا ۳ فاکتورهای فعال کننده پلاکتها را سرکوب میکند و از ایجاد لخته و گرفتگی عروقی جلو گیری میکند.
۳- مصرف روغن ماهی میتواند در حد متوسط پیشرفت بیماریهای عروق کرونر و آترواسکلروز را کاهش دهد.
4- ارتباط محکمی بین مصرف امگا۳ و کاهش مرگ و میرناشی از CHD و مرگ ناگهانی وجود دارد.
5- مصرف ماهی پخته یا کبابی با کاهش احتمال شیوع نارسایی قلبی ارتباط دارد اما مصرف ماهی سرخ شده با افزایش احتمال بروز نارسایی قلبی همراه است.
6- DHA با رشد سریع مغز، افزایش ماده خاکستری و سلولهای شبکیه طی سه ماه آخر بارداری و دو سال اول زندگی ارتباط دارد. دریافت امگا۳ توسط مادر در این دوران نقش اساسی دارد.